Wednesday, February 24, 2010

ISTIKLAL MARSI VE MEHMET AKIF ERSOY


Mailime gelen bu anlamli yaziyi paylasmak istedim uzun ama lutfen okuyun gecekten cok duygulandim ne mutlu bizlere ne guzel bir nesilden geliyoruz.......


Ustad Mehmed akif 10 yili asan uzun bir ayriliktan sonra memlekete doner. (16 Haziran 1936). Gurbet illerinde sevgili yurdunun hicran ve hasreti onu yakip, kavurmustur. Cigerleri sismis, vucudu bir kulce kemik halinde kalmistir. Beyoglu'nda Misir Apartmani'nin los ve sakin bir odasinda son gunlerini yasiyordur. Sevdigi bazi arkadaslari kendisini ziyarete gelmislerdir. Millо Mucadele gunlerinden bahsedilirken, soz Istiklal Marsi'na intikal eder.Mars, milletin malidirIstiklal Marsi denince Ustad akif'in gozleri buyur ve parlar. Hastabakicinin yardimiyla dogrulur, anlatmaya baslar:"- Istiklal Marsi... O gunler ne samimо, ne heyecanli gunlerdi. O siir, milletin o gunku heyecaninin bir ifadesidir. Bin bir facia karsisinda bunalan ruhlarin, izdirablar icinde kurtulus dakikalarini bekledigi bir zamanda yazilan o mars, o gunlerin kiymetli bir hatirasidir. O siir bir daha yazilamaz... Onu kimse yazamaz... Onu ben de yazamam... Onu yazmak icin o gunleri gormek, o gunleri yasamak lazim. O siir artik benim degildir. O, milletin malidir. Benim millete karsi en kiymetli hediyem budur..."Bunu soylerken Ustad akif yorulur. Basi yastiga duser. O kemik kulcesi yavascacik itina ile yatagina uzatilir. Misafirler veda ederler. Ustad akif gozlerini kapayarak sakin, sessiz uyumaya baslar.Millо mars icin acilan musabakaIstiklal Marsi'nin yazilis seruveni soyle baslar:Maarif Vekaleti (Milli Egitim Bakanligi) memleketin butun sairlerini millо marsin yazilmasi icin davet eder. Bunun uzerine her taraftan guzel siirler gelmeye baslar. Sonunda 724 parca siir gelir. Bunlarin icinden bazilari secilerek basilip, butun Meclis azalarina dagitilir.Millо mars icin ayrica Vekaletce mukafat vaad olunur.Gelen siirler incelenir. Fakat hic biri istenilen olcude degildir. Buna karsin gosterdikleri hassasiyet ve duyarliliktan dolayi Maarif Vekili, Meclis kursusunden butun bu kiymetli sairleri takdir duygulariyla anar, onlara saygilarini sunar, tesekkur eder.Vekalet yazilan 724 parca siiri iftiharla, gogsu kabararak okumasina okur, fakat asil aradigi, istedigi siiri bulamamistir. Mucahedenin buyuklugu nisbetinde kuvvetli bir siir, gonulleri heyecana verecek heyecanli bir ses istenmektedir.Bu oyle bir siir olmalidir ki, gelecek nesillere, her zaman, o kutsal mucadeleyi ve buyuklugu terennum etsin... Kalbleri o heyecanla doldursun... Yurdun butun ufuklarini o heyecanla inletsin... Butun seslerin fevkinde yukselsin, yukselsin... Arsin kapilarina yapisarak haykirsin.Bu ses, "ezelden beri hur yasayan, kukremis sel gibi bendini cigneyip asan, daglari yirtan, enginlere sigmayip tasan, yurdun her tasi altinda kefensiz yatan, her zerre-i hakоnden suheda fiskiran bir milletin, iman dolu bir gogsun" sesi olmalidir.Bu ses, "al sancaklarda dalgalanan fazilet ve sehamet sahikalarindan butun bir cihana karsi: Hangi cilgin bana zincir vurabilir?" diye meydan okuyan; "Medeniyet denilen tek disi kalmis canavarin" hayasizca akinlarina karsi kukreyen bir ses olmalidir. Bu ses, elinden silahlari alinan, hurriyet ve istiklal icin disiyle tirnagiyla bogusan bir millete umidler verecek, onu yeise, bezginlige, yilginliga dusmekten uzaklastiracak, onune cennetler serecek, ona Hakk'in vaad ettigi buyuk gunlerin, buyuk zafer gunlerinin yakin, pek yakin oldugunu soyleyecek* er yurekli bir ses olmalidir.Buyuk saire muracaatBuyuk Millet Meclisi'nin Maarif Vekili Hamdullah Suphi Tanriover milletin hislerine, duygularina, izdiraplarina kimin tercuman olacagini, milletin marsinin kimin tarafindan yazilabilecegini biliyordur. Fakat ne care ki buyuk sair Mehmed akif, marsi yazana para verilecek, diye musabakaya istirak etmemistir.Maarif Vekili bunu sezer ve musabaka haricinde olmak, musabaka sartlarindan azade kalmak sartiyla sair Mehmed akif'e muracaat eder. Istiklal Marsi'nin, onun yuksek ve ilahо belagatli kalemiyle yazilmasini soyle rica eder:"Pek aziz ve muhterem efendim,Istiklal Marsi icin acilan musabakaya istirak buyurmamalarindaki sebebin izalesi icin pek cok tedbirler vardir. Zat-i ustadanelerinin matlub siiri vucuda getirmeleri maksadin husulu icin son care olarak kalmistir. Endisenizin icabettigi ne varsa hepsini yapariz. Memleketi bu muessir telkin ve teheyyuc vasitasindan mahrum birakmamanizi rica ve bu vesile ile en derin hurmet ve muhabbetlerimi arz ve tekrar eylerim efendim.5 Subat 1337 (1921) Umur-i Maarif Vekili Hamdullah SuphiBuyuk siirOnun uzerine Ustad Mehmed akif, Taceddin Dergahi'nin odasina kapanir, o gunku heyecanlardan ilham alarak "Istiklal Marsi"ni yazar. 17 Subat 1337/ 1921 Persembe sabahi "Kahraman Ordumuza" ithaf edilen bu muazzam siir, Mehmed akif'in basmuharriri oldugu Sebilurresad'in bas sahifesinde [Sebilurresad, XVIII/ 468, s. 305] yayinlanir.**"Ruhumun senden Ilahо sudur ancak emeli:Degmesin ma'bedimin gogsune na-mahrem eli;"**** Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey, Meclis'teki hitabesinde Ustad'i bu kelimelerle tavsif etmistir.Kaynakca:** Istiklal Marsi 21 Subat 1337 Pazartesi gunu de Kastamonu'daki Aciksoz gazetesinde nesrolundu. Mehmed akif bir nusha kendi eliyle yazip Aciksoz'e gondermistir.*** Genis bilgi icin bkz. Esref Edib, Mehmed akif- Hayati, Eserleri ve Yetmis Muharririn yazilari, Istanbul 1938. Beni rahmetle anarsin ya, isitsen, bir gun,Su sagir kubbede, haib, sesimin dindigini?Bu heyulaya da bir kerrecik olsun bak ki,Ebediyyen duyayim kabrime nur indigini.Mehmed akif1 Mart 1337/1921'de Maarif Vekili Hamdullah Suphi, Ustad Mehmed akif'in yazmis oldugu "Istiklal Marsi"ni Buyuk Millet Meclisi kursusunden okudugu zaman mebuslarin alkislarindan Meclis'in tavanlari sarsilir. Ruhlari heyecan kaplar, butun Meclis yekpare bir kalb halinde dalgalanir. Ustad akif ise mahcubiyetinden, basini kollarinin arasina sokarak, siranin ustune kapanir.Meclis'in heyecaniMeclis'in o gunku heyecani fevkaladedir. Mebuslarin hissiyati buyuk bir coskuya donusmustur. Herkes imaninin yukseldigini goruyordur. Al sancagin dalgalari gonulleri heyecandan heyecana surukluyordur. Milletin hurriyet ve istiklal yildizinin dunyalar durdukca parlayacagina butun gonuller imanla dolmustur. Vecd icinde titreyen butun kalbler tek bir kalb olarak, butun sesler bir ses olarak bagiriyordur:"Hakkidir, hur yasamis, bayragimin hurriyyet;Hakkidir, Hakk'a tapan, milletimin Istiklal."Mebuslarin heyecanli nutuklariMeclis'te heyecan artar. Bircok hatib kursuye cikar. Turk ordusunu tebcil eder. Besim Atalay:"Millet olarak azmimizi, irademizi dogru ve guzel bir sekilde kullandikca daima Allah'in bizimle oldugunu" belirtir... Ve gittikce cosar:"- Efendiler, der, bu millet buyuk bir denize benzer. Zaman zaman cosmus, etrafa dalgalar sacmis ve o dalgalar bir merkez teskil etmistir."Rasih Efendi:"- Efendiler, der, girdigimiz mucahedenin buyuklugu, mutarekeden beri milletin cektigi felaket ve dehseti, buna mukabil bugun gormekte oldugumuz hal, saadet-i hal, bendenizi bu kursuye cikarirken cumlenizin kalblerindeki duygulara tercuman olmak icin, su ayet-i celileyi okuyacagim:Esteоzu billah, "... Elhamdu lillahillezi heda'na lihaza ve ma kunna linehtediye lev la en hedanallah..." "... Bizi buna ulastiran Allah'a hamd olsun. Eger Allah bize hidayet vermeseydi, dogruya eremeyecektik..." (Kur'an, Araf: 7/43).Rasih Efendi, Avrupalilarin bize karsi olan zulumlerini anlatir; felaketli gunleri, bu mucadelenin bir iman mucadelesi oldugunu aciklar.Diger mebuslar da costukca cosar. Atesli nutuklar soyler. Ordu kumandanlarina, Mudafaa-i Hukuk cemiyetlerine tesekkurler edilir.Istiklal Marsi kursuden okunurOndan sonra - ufak bir muzakereyi muteakib - Maarif Vekili/Egitim Bakani kursuye cikarak buyuk heyecanla Istiklal Marsi'ni okur. Marsin her misrai, her kitasi surekli alkislarla karsilanir. Meclis'i buyuk bir heyecan kaplar. Abdulgafur Efendi dua eder, Buyuk Meclis en samimi duygularla bu duaya amin ceker.O gun Ustad Mehmed akif icin en muazzam bir gundur. Hayatinda bu kadar heyecanli bir gun gecirmedigini soyler.Marsin resmen kabul merasimiMeclis'in 12 Mart 1337/1921 ictimainda da Istiklal Marsi'nin resmen kabul merasimi yapilir.Bircok takrirler verilir. Nihayet "Butun Meclis'in ve halkin takdirlerini celbeden Mehmed akif Bey'in siirinin tercihan kabulunu teklif eden" Balikesir Mebusu Hasan Basri Bey'in (Cantay) takriri reye konularak kabul edilir. Onun uzerine mebuslar tarafindan "Milletin ruhuna tercuman olan ve Meclis'in kabuluyle resmо bir mahiyet alan Istiklal Marsi'nin ayakta dinlenmek uzere, Maarif Vekili Hamdullah Suphi tarafindan bir defa daha Meclis kursusunden okunmasi" teklif edilir. Butun vekiller ayaga kalkarak buyuk bir vecd ve heyecan icinde Istiklal Marsi okunup, dinlenir. 12 Mart 1337/1921 Cumartesi, saat 17. 45. Ustad akif heyecanindan, mahcubiyetinden Meclis'te duramaz, salona cikar.Ustad Mehmed akif'in buyukluguIstiklal Marsi icin tahsis edilen bes yuz lira mukafati Ustad kabul etmez. Bu durum o zaman cok kimselerce tuhaf gorulur. Aslinda o sirada maddi sikintisi da vardir. Yine de o bu ikramiyeden bahsedenlere cok kizar.Baytar Sefik de bir gun bu sebeple Ustad Mehmed akif'den fena bir azar yer.Ustad Ankara'da ceketle gezer. Paltosu yoktur. Pek soguk gunlerde Sefik'in yagmurlugunu odunc alarak giyer. Bir gun Sefik:"- akif Bey, su mukafati reddetmeyip de bir yagmurluk yahut bir palto alsaydiniz daha iyi olmaz miydi?"*Diyecek olur. akif Bey alabildigince hiddetlenir ve boyle soyledigi icin tam iki ay cok sevdigi Sefik Kolayli'yla konusmaz.**Bir sohbet sirasinda Esref Edib Bey, Ustad Mehmed akif Bey'e su soruyu yoneltir:"- Istiklal Marsi'ni nicin "Safahat"a koymadiniz? Bu soruya akif Bey'in cevabi soyle olur:"- Onu millete hediye ettim; artik o, milletindir. Benimle alakasi kesilmistir. Zaten o, milletin eseri, milletin malidir..."* "...Musabakaya 724 kisi istirak eder. Fakat bunlarin gonderdikleri siirlerin hic birisi begenilmez. Nihayet Maarif Vekaleti milletin hissiyatina tercuman olacak bu marsi akif'ten baska yazacak sair olmadigini gorerek Mehmed akif'e muracaat eder. Para ile mars yazilmasini dogru bulmadigi icin musabakaya istirak etmemistir. Koca akif verilen 500 lira mukafati kabul etmedigi zaman, sirtinda paltosu yoktu. Pek soguk gunlerde Baytar Sefik'in paltosunu odunc alarak giyer. Maarif Vekili bu mukafati almasini kendisinden rica ettigi zaman, cebinde biraz evvel arkadasindan odunc aldigi iki lira vardi... Zaferden sonra Istanbul'a dondugu zaman da cebinde boynu bukuk muhrunden baska bir sey yoktu..." Esref Edib, Inkilap Karsisinda akif- Fikret, Genclik Tancilar (Kurtulus Harbi'nin Iman Kaynagi Istiklal Marsi mi, Tarih-i Kadim mi?), Istanbul 1940, s. 12- 13.Kaynak: ** Esref Edib, Mehmed akif- Hayati, Eserleri ve Yetmis Muharririn Yazilari, Istanbul 1938.
__._,_.___

No comments: